کاشت ایمپلنت یک فرایند دقیق است که نیاز به بررسی کامل ساختار فک، محل اعصاب و تراکم استخوان دارد. تصویربرداری CBCT (Cone Beam Computed Tomography) امکان تهیه تصاویر سهبعدی با وضوح بالا را فراهم میکند تا دندانپزشک بتواند موقعیت مناسب ایمپلنت را بدون آسیب به ساختارهای حیاتی تعیین کند.
این فناوری جایگزین دقیقتر و کمخطرتر نسبت به سیتیاسکنهای پزشکی است و به برنامهریزی بهتر درمان کمک میکند. در این مقاله از سایت دکتر احسان بیرنگ، بهترین متخصص کاشت ایمپلنت یک روزه در تهران می خواهیم به سوالات شما در مورد تصویر برداری CBCT به طور کامل پاسخ بدهیم.
فهرست مطالب
مزایای تصویربرداری CBCT در کاشت ایمپلنت
مشخص کردن موقعیت دقیق ایمپلنت
CBCT به دندانپزشک امکان میدهد تا اندازه، زاویه و محل دقیق قرارگیری پایه ایمپلنت را تعیین کند، بهگونهای که ایمپلنت در موقعیتی پایدار و ایمن قرار بگیرد.
کاهش خطر آسیب به اعصاب و سینوسها
یکی از نگرانیهای مهم در کاشت ایمپلنت، احتمال آسیب به اعصاب فک یا سینوسهای ماگزیلاری است. تصاویر سهبعدی CBCT این ساختارها را با دقت بالا نشان داده و به پزشک کمک میکند تا از آسیب به آنها جلوگیری کند.
ارزیابی کیفیت و تراکم استخوان فک
موفقیت ایمپلنت تا حد زیادی به تراکم و کیفیت استخوان بستگی دارد. CBCT به دندانپزشک این امکان را میدهد که میزان استحکام استخوان را بررسی کند و در صورت نیاز، پیش از جراحی تصمیم به پیوند استخوان یا استفاده از مواد جایگزین بگیرد.
برنامهریزی دقیق برای جراحی ایمپلنت
این فناوری به پزشک کمک میکند تا طرح درمان را با دقت بالا تدوین کند، بهگونهای که ایمپلنت در بهترین موقعیت قرار گیرد، فشار غیرضروری به فک وارد نشود و پایداری طولانیمدت آن تضمین شود.
کاهش میزان اشعه دریافتی
در مقایسه با سیتیاسکنهای پزشکی، CBCT میزان تابش اشعه کمتری دارد. در این روش، پرتوهای ایکس بهصورت مخروطی تابانده میشوند که موجب کاهش پرتوهای اضافی و کاهش جذب اشعه توسط بیمار میشود.
مشاهده ساختارهای دهانی از زوایای مختلف
برخلاف تصاویر دوبعدی، CBCT امکان مشاهده دقیقتر استخوان فک، دندانها و بافتهای اطراف را از زوایای مختلف فراهم میکند که این موضوع به افزایش دقت جراحی کمک میکند.
بیشتر بدانید: دندانپزشکی دیجیتال یا CAD-CAM چیست؟
تصاویر CBCT چه اطلاعاتی را نمایش میدهد؟
تصاویر CBCT، اطلاعات جامعی درباره ساختار دهان و فک ارائه میدهند، از جمله:
- نمای کلی از فک، لثهها و دندانها
- مسیر عبور عصبها در فک
- میزان تراکم استخوانی در نقاط مختلف
- وضعیت سینوسها و حفرههای بینی
- موقعیت دندانهای نهفته و ساختار بافتهای نرم
تصویر برداری CBCT در دندانپزشکی چه کاربردهای دیگری دارد؟
تصویربرداری CBCT علاوه بر ایمپلنت، در موارد زیر نیز کاربرد دارد:
- بررسی وضعیت فک و دندانها برای ارتودنسی
- تشخیص موقعیت دندانهای نهفته قبل از جراحی
- ارزیابی مشکلات مفصل گیجگاهی فک (TMJ)
- تشخیص و اندازهگیری کیستها و تومورها در فک و دهان
- برنامهریزی جراحیهای ترمیمی و زیبایی
- مشخص کردن علت دردهای فکی و دندانی
گرفتن عکس CBCT چگونه انجام می شود؟
برای گرفتن عکس CBCT، ابتدا باید اشیای فلزی مانند جواهرات و عینک را از خود دور کنید. سپس در مقابل دستگاه، در حالت ایستاده یا خوابیده قرار میگیرید. متخصص رادیولوژی سر شما را ثابت کرده و گاهی اوقات ممکن است از شما بخواهد که وسیلهای را گاز بگیرید تا فک در موقعیت صحیح قرار گیرد سپس دستگاه شروع به چرخش ۳۶۰ درجهای دور سرتان میکند.
این فرآیند حدود ۱۵ تا ۳۰ ثانیه طول میکشد و طی آن، بیش از ۲۰۰ تصویر دوبعدی گرفته شده و به صورت سهبعدی پردازش میشود.
به طورمعمول به غیر از زمان معطلی در رادیولوژی، بین ۵ تا ۱۰ دقیقه برای عکس گرفتن از دندان و برای گرفتن نتیجه عکس سی تی بی سی، بسته به مرکز تصویربرداری، از نیم ساعت تا یک روز، زمان در نظر بگیرید.
تصویربرداری CBCT چه عوارضی دارد؟
روشهای تصویربرداری دندانپزشکی مانند CBCT، مشابه دیگر تکنیکهای رادیولوژی، از پرتوهای ایکس برای ثبت تصاویر استفاده میکنند. تحقیقات علمی نشان دادهاند که قرارگیری بیشازحد در معرض این پرتوها میتواند عوارضی برای سلامت بدن ایجاد کند. بااینحال، بسیاری از تشخیصها و درمانهای دندانپزشکی بدون استفاده از این تصاویر ممکن نیستند.
نکات مهم
- در صورت بارداری یا احتمال آن، حتماً به متخصص دندانپزشک و تکنسین تصویربرداری اطلاع دهید.
- انجام مکرر تصویربرداری CBCT ممکن است برای سلامت شما مضر باشد.
بیشتر بدانید: مزایای کاشت دندان به روش دیجیتال چیست؟
تفاوت CBCT با CT اسکن عادی و OPG
عکسCBCT چه تفاوتی با CT اسکن عادی دارد؟
- بعد تصاویر: برخلاف CT اسکن که خروجی آن معمولاً دوبعدی است،CBCT تصویری سهبعدی از ساختارهای دندانی و فکی ایجاد میکند.
- روش پردازش: تصاویر CBCT نیازمند پردازش کامپیوتری هستند تا یک مدل سهبعدی دقیق تولید شود.
- زمان تصویربرداری: CBCT در مدتزمان کوتاهتری نسبت به CT اسکن انجام میشود.
- نحوه انجام: CBCT امکان تصویربرداری در حالت ایستاده یا نشسته را دارد، اما در CT اسکن معمولی بیمار باید دراز بکشد.
- ابعاد دستگاه: دستگاههای CBCT کوچکتر و مناسبتر برای کلینیکهای دندانپزشکی هستند.
عکسCBCT چه تفاوتی با عکس OPG دارد؟
- میزان تابش پرتو: در روش OPG، میزان تابش کمتر است که باعث کاهش دقت و وضوح تصویر میشود.
- ایمنی برای کودکان و گروههای حساس: OPG به دلیل دز پایینتر پرتو، گزینهای ایمنتر برای کودکان و افراد دارای شرایط خاص است.
- بعد تصویر: عکسهای OPG دوبعدی هستند و جزئیات ساختاری را بهصورت محدود نمایش میدهند، درحالیکه CBCT تصاویر سهبعدی ارائه میکند و اطلاعات جامعی از دندانها، فک و بافتهای اطراف در اختیار پزشک قرار میدهد.
هزینه تصویربرداری CBCT دندان چقدر است؟
تصاویر CBCT به دلیل وضوح بالا و نیاز به تجهیزات پیشرفته، هزینه بیشتری نسبت به روشهای سنتی مانند OPG دارند. این هزینه تحت تأثیر عواملی مانند کیفیت دستگاههای تصویربرداری، موقعیت جغرافیایی کلینیک، و پیچیدگی تصاویر مورد نیاز قرار میگیرد.
هزینه تصویربرداری CBCT معمولاً بین ۷۰۰ هزار تا ۳ میلیون تومان متغیر است و بستگی به ناحیه مورد بررسی و میزان پوششدهی تصویر دارد.
عکس CBCT برای هر نیم فک در سال ۱۴۰۳ معمولاً حدود ۱.۸۰۰.۰۰۰ تومان است. این هزینه تحت پوشش بیمههای پایه قرار نمیگیرد، اما بیمههای تکمیلی بخشی از هزینه را طبق سقف تعهدات خود پرداخت میکنند. برای اطلاع دقیق از قیمت، بهتر است با مراکز رادیولوژی مشورت کنید.